دوره اول؛ 1960 - فرانسه

ایده برگزاری مسابقات یورو در سال 1927 توسط آنری دلونای رییس فدراسیون فوتبال فرانسه مطرح شد و وی در روز 5 فوریه 1927 در اجلاس فیفا پیشنهاد کرد با توجه به بعد مسافت، مسابقات قاره ای در تقویم فیفا گنجانده شود. اما این مسئله مسکوت ماند تا در تاریخ 15 ژانویه1954 اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) شروع به کار کرد. آنری دلونای اولین رییس یوفا شد و از اختیاراتش استفاده کرد و مقدمات برگزاری جام ملت های اروپا را فراهم کرد، اما یک سال بعد و در تاریخ 9 نوامبر 1955 دار فانی را وداع گفت. پیر دلونای پسر او هزینه های برگزاری مسابقات را داد. در سال 1958 اروپایی ها تصمیم گرفتند که هر چهار سال یک بار، یک دوره مسابقات را با نام جام آنری دلونای برگزار نمایند و اولین دوره در سال 1960 برگزار شد.

مرحله نهایی اولین دوره مسابقات یورو در سال 1960 به میزبانی فرانسه برگزار گردید. پس از برگزاری دیدارهای مقدماتی، فقط 4 تیم شوروی، فرانسه، یوگوسلاوی و چکسلواکی مجوز حضور در مرحله نهایی مسابقات را کسب کردند.

تعداد تیم ها: 4 تیم

قهرمان: شوروی

فینال: شوروی 2 - یوگسلاوی یک

دیدار رده‌بندی: چکسلواکی 2 - فرانسه صفر

ستاره جام: ویکتور پوندلنیک از شوروى

آقاى گل: میلان گالیچ (یوگوسلاوی)، فرانسوا اود (فرانسه)، والنتین ایوانوف (شوروی)، دراژان یرکوویچ (یوگوسلاوی) 2 گل

تعداد بازی: 4 بازی

تعداد گل زده: 17 گل (میانگین 4.25 گل در هر بازی)

زننده اولین گل جام: میلان گالیچ از یوگوسلاوی (دقیقه 11) دیدار یوگوسلاوی 5 – 4 فرانسه (نیمه نهایی)

زننده آخرین گل جام: ویکتور پوندلنیک از شوروی (دقیقه 113) دیدار شوروی 2 – 1 یوگوسلاوی (فینال)

بهترین خط حمله: یوگوسلاوی (6 گل زده)

بهترین خط دفاع: شوروی (1 گل خورده)

بدترین خط حمله: چکسلواکی (2 گل زده)

بدترین خط دفاع: فرانسه (7 گل خورده)

آیا می‌دانستید:

«آرتور الیس» داور انگلیسی بازی فینال را در ورزشگاه «پارک ده پرنس» سوت زد.او تجربه سوت زدن در همین زمین در فینال لیگ قهرمانان اروپا در سال 1956 را هم داشت.

مرحله مقدماتی:

به گزارش مشرق، در اولین دوره مسابقات فقط 17 تیم از مسابقات استقبال کردند و تیم های بزرگ اروپای غربی نظیر انگلیس، آلمان غربی و ایتالیا از حضور در مسابقات امتناع کردند.

در این مرحله فرانسه در مجموع دو دیدار رفت و برگشت موفق شد ابتدا با نتیجه 8-2 یونان را در هم بکوبد و سپس با نتیجه 9-4 اتریش را از پیش رو بردارد، تا راهی مرحله نهایی شود. ستاره های فرانسه بدون شک ژاست فونتین و ژان ونسان بودند که مجموعا 9 بار دروازه حریفان را گشودند.

یوگوسلاوی پس از پیروزی 3-1 در مقابل بلغارستان، با نتیجه پرگل 6-3 از سد پرتغال عبور نمود، تا دومین تیم حاضر در مرحله نهایی باشد. بورا کاستیچ و میلان گالیچ ستاره های یوگوسلاوی در این مرحله بودند.

چکسلواکی برای صعود به مرحله نهایی، سه تیم را از پیش رو برداشت. ابتدا با نتیجه 4-2 از سد جمهوری ایرلند عبور کرد. سپس با نتیجه 7-3 دانمارک را از پیش رو برداشت و در نهایت با نتیجه 5-0 رومانی را شکست داد. تیفوس بوبرنیک و میلان دولینسکی ستاره های چکسلواکی در این مرحله بودند.

در نهایت شوروی پس از پیروزی 4-1 در مقابل مجارستان، حریف اسپانیا شد، که اسپانیا به دلیل مسائل سیاسی از حضور در این دیدار انصراف داد، تا شوروی بدون دردسر چهارمین تیم حاضر در مرحله نهایی مسابقات باشد. لو یاشین و والنتین ایوانوف ستاره های شوروی در این مرحله بودند. لازم به ذکر است که مجارستان یکی از بهترین تیم های مسابقات بود، اما با شکست در مقابل شوروی، عصر درخشان آن ها به پایان رسید.

در مرحله مقدماتی مسابقات یورو 1960، تیتوس بوبرنیک (چکسلواکی) و ژاست فونتین (فرانسه) با به ثمر رساندن پنج گل، بهترین گلزنان لقب گرفتند.

مرحله نهایی:

مرحله نهایی مسابقات با حضور چهار تیم فرانسه، یوگوسلاوی، چکسلواکی و شوروی از 6 جولای تا 10 جولای 1960 (15 تا 19 تیر 1339) به میزبانی فرانسه برگزار گردید. دو استادیوم پارک دو پرنس شهر پاریس و ولودروم شهر مارسی برای میزبانی مسابقات در نظر گرفته شده بود.

در اولین و پرگل ترین دیدار برگزار شده، یوگوسلاوی موفق شد با نتیجه 5-4 از سد فرانسه عبور کند و راهی فینال شود. فرانسه تا دقیقه 75 با نتیجه 4-2 پیش بود که طی 4 دقیقه، سه گل دریافت کرد و از حضور در فینال بازماند. در دیدار دیگر مرحله نیمه نهایی، شوروی با قاطعیت و با نتیجه 3-0 چکسلواکی را از پیش رو برداشت و راهی فینال مسابقات شد.

در دیدار رده بندی، چکسلواکی با گل های بوبنیک و پاولوویچ، فرانسه را از پیش رو برداشت تا رتبه سوم را از آن خود نماید.

دیدار فینال این مسابقات در تاریخ 10 جولای 1960، در حضور 17966 نفر در استادیوم پارک دو پرنس شهر پاریس، مابین دو تیم شوروی و یوگوسلاوی به قضاوت آرتور ادوارد الیس از انگلیس برگزار شد. در حالی که یوگوسلاوی به وضوح تیم برتر میدان بود، در دقیقه 43 با گل میلان گالیچ پیش افتاد، اسلاوا مترولی در دقیقه 49 حساب کار را به تساوی کشاند، تا وقت اضافه سرنوشت بازی را روشن نماید. ویکتور پوندلنیک در دقیقه 113 پیام آور شادی در اردوی شوروی بود و گل پیروزی بخش شوروی را به ثمر رساند، تا این تیم اولین قهرمان تاریخ یورو لقب گیرد، اتفاقی که روزنامه های انگلیسی و آلمانی به آن روی خوش نشان ندادند و فقط به درج اخبار کوتاهی در خصوص آن بسنده کردند.

تیم منتخب یورو 1960

لئو یاشین (شوروی)

ولادیمیر جورجویچ (یوگوسلاوی)

لادیسلاو نواک (چکسلواکی)

ایگور نتو (شوروی)

جوزف ماسوپوست (چکسلواکی)

والنتین ایوانوف (شوروی)

اسلاوا مترولی (شوروی)

میلان گالیچ (صربستان)

ویکتور پوندلنیک (شوروی)

دراگوسلاو شکولاراک (یوگوسلاوی)

بوریووژ کاستیچ (یوگوسلاوی)

بهترین گلزنان یورو 1960: میلان گالیچ (یوگوسلاوی)، فرانسوا اود (فرانسه)، والنتین ایوانوف (شوروی) و دراژان یرکوویچ (یوگوسلاوی) با 2 گل زده

رویدادهای بزرگی که در سال برگزاری یورو 1960 در دنیا اتفاق افتاد:

1. رئال مادرید در جام اروپا با شکست 7 بر 3 آینتراخت فرانکفورت به قهرمانی رسید.

2. «ژاکلین بویر» برنده موسیقی یورو ویژن شد.

3. «آلبرت لوتولی» رییس کنگره ملی آفریقای جنوبی، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

4. «آرمین هری» آلمانی موفق قهرمانی دو صد متر المپیک شد.

5. «جک برابهام» استرالیایی موفق به کسب قهرمانی جهان در مسابقات فرمول 1 شد.

6. فیلم «آپارتمان» جایزه بهترین فیلم اسکار را دریافت کرد.

7. «هارولد مک میلان» نخست وزیر انگلیس در سخنرانی تاریخی خود موسوم به «طوفان تغییرات» رسما اعلام کرد که دوات انگلیس تصمیم دارد که استقلال بسیاری از مستعمراتش را به آنها بازگرداند.

8. مردم کشور سریلانکا در روز 20 جولای «سیمیراوو باندارانایکا» را به عنوان نخست‌وزیر انتخاب کردند و او بدین ترتیب اولین نخست‌وزیر زن جهان شد.

9. «جان اف کندی» جوان موفق به شکست «ریچارد نیکسون» شد و جوانترین رییس جمهور تاریخ آمریکا لقب گرفت.

فوتبالیست‌های بزرگی که در سال برگزاری جام ملتهای اروپای 1960 به دنیا آمدند:

فرانکو بارسی

آندریاس برمه

پیرلوئیجی کولینا (داور)

گری لینه‌کر

پیر لیتبارسکی

یوآخیم لو

دیه‌گو مارادونا

مائورو تاسوتی

رودی فولر

والتر زنگا

منبع:مشرق نیوز