در حالی که امروزه تکنولوژی و وسایل ارتباطی و الکترونیکی در زندگی ما حرف اول را می زند، فوتبال شاید یکی از معدود پدیده هایی باشد که به طور کامل با تکنولوژی عجین نشده است. در روزگاری که بسیاری از ورزش ها همانند والیبال، بسکتبال، تکواندو و تنیس از فناوری های روز و مدرن بهره می برند، فوتبال نیز به تدریج استفاده از تکنولوژی های جدید را در دستور کار خود قرار می دهد.

به طور جدی، برای اولین بار در جام جهانی ۲۰۱۴ بود که فیفا از تکنولوژی عبور توپ از خط دروازه به صورت رسمی استفاده کرد تا حرف و حدیث ها و جنجال ها را نسبت به مسائل داوری کاهش دهد. بعد از این جام نیز این تکنولوژی در چندین کشور از جمله انگلستان، برای کمک به داوران مورد استفاده قرار گرفت؛ اما اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) معتقد است که با این فناوری ها جذابیت و هیجان در فوتبال از بین خواهد رفت و از آن جایی که اشتباهات داوری نیز جزئی از فوتبال است، این اتحادیه کماکان به استفاده از داوران خط دروازه برای پی بردن به گل شدن توپ، اصرار دارد.

حال که استفاده از چنین ابزار پیشرفته ای در حین برگزاری مسابقات به درستی میسر نمی باشد، بسیاری از مربیان و آنالیزورهای تیم های فوتبال تصمیم گرفته اند تا از فناوری های نو در هنگام برگزاری تمرینات تیم خود سود ببرند. تازه ترین تکنولوژی که این روزها به یاری مربیان فوتبال آمده، GPS است که همه ما بارها نام آن را شنیده ایم اما وظیفه ای را که GPS برای ورزش فوتبال انجام می دهد، شاید به دور از تصورات ما باشد.

مدتی قبل یک پروژه تحقیقاتی در کشور انگلستان پایه گذاری شد که می تواند در آینده تاثیر بسیاری را بر روی فوتبال جهان بگذارد. پروژه ای که در آن از GPS و شتاب سنج های کوچک برای بهتر مشخص کردن کم و کیف تمرینات انجام شده از سوی بازیکنان و همچنین میزان آمادگی جسمانی آن ها به کار برده می شود. این پروژه به کمک باشگاه نیوکاسل و توسط یک دانشجوی دکترا به نام «ریچارد آکنهد» به انجام رسید.

ریچارد در این باره می گوید: «با GPS می توان سرعت بازیکنان و جهت و مسافتی که آن ها در هنگام دویدن طی می کنند را مشاهده کرد. همچنین با بررسی نوع و مدت تمرین قادر خواهیم بود میزان چگالی دوهای سریع آن ها تا زمان ریکاوری را محاسبه کنیم. در این تحقیق ریچارد مجموعه ای از تست های مختلف را طراحی کرده که شامل تست های عملکرد و مقیاس های فیزیولوژیکی می‌شود. این مقیاس‌ها شامل اندازه گیری تغییر ضربان قلب و غیره است که دو بار در هفته انجام می‌شود تا میزان آمادگی جسمانی و خستگی بازیکن را در طول فصل، مشخص کند.»

کدام بازیکن در بازی بعدی مصدوم می‌شود؟!

مدت کوتاهی بعد از این انتشار نتایج این پژوهش، بسیاری از مربیان باشگاه های بزرگ فوتبال جهان به این فکر افتادند تا از این تکنولوژی در هنگام تمرینات استفاده کنند تا با بررسی دقیق و پی بردن به عملکرد تک تک بازیکنان، بتوانند بهترین ترکیب ممکن را برای مسابقات خود انتخاب کنند. امروزه بسیاری از تیم ها مانند بایرن مونیخ، رئال مادرید، بارسلونا، چلسی و بسیاری باشگاه های دیگر از این سیستم نوین در تمرینات خود استفاده می برند و به نکات بسیار مفید و جالب توجهی نیز دست پیدا کرده اند.

این سیستم ارقام و اطلاعات بسیار زیادی را در اختیار مربی خواهد گذاشت که از آن جمله میتوان به میزان مسافت طی شده توسط هر بازیکن، میزان سرعت بازیکنان در طول تمرین در بازه های زمانی مختلف، شتاب بازیکنان، تعداد ضربان قلب هر نفر و میزان سوخت و ساز بدن بازیکنان اشاره کرد. جالب است بدانید جدیدترین فناوری به کار رفته در این سیستم به مربیان این هشدار را میدهد که کدام یک از بازیکنان در صورت شرکت در مسابقه پیش رو، دچار مصدومیت احتمالی خواهد شد و مدتی را دور از میادین سپری خواهد کرد.

داده های سیستمGPS

وضعیت تیم های ایرانی چگونه است؟

با همه گیر شدن این تکنولوژی، در کشور ما نیز بسیاری از مربیان ملی و باشگاهی خواستار استفاده از GPS شده اند اما به علت هزینه بالا و در دسترس نبودن این تجهیزات، تنها تیم های معدودی هم اکنون قادر به استفاده از این فناوری می باشند. به طور مثال کارلوس کی روش با رایزنی های بسیار موفق شد سیستم GPS را تهیه کرده و درتمرینات تیم ملی از آن بهره ببرد. بعضی از کارشناسان معتقدند یکی از دلایل جوان گرایی در تیم ملی، استفاده بهینه از GPS در تمرین ها می باشد، زیرا بسیاری از جوانان با انگیزه فراوان سعی در انجام بهترین عملکرد ممکن در تمرین ها را دارند و سرمربی تیم با توجه به نتایجی که سیستم GPS از عملکرد مطلوب این بازیکنان جوان نشان می داد، سعی کرده تا بهره بیشتری را از آنها ببرد.

 استفاده از سیستم GPS در تمرینات تیم ملی

همچنین باشگاه نفت تهران نیز به تازگی از این تکنولوژی در تمرینات خود بهره می برد. علی رضا منصوریان، سرمربی این تیم، با ابراز خرسندی بابت استفاده ازاین سیستم می گوید: «با کمک GPS در تمرینات، عملکرد هر بازیکن از نظر میزان دوندگی، تعداد ضربان قلب، میزان فشارخون، سرعت راه رفتن و دویدن در اختیار کادر فنی و حتی کادر پزشکی باشگاه قرار می گیرد تا بتوان برای مسابقات آینده بهترین تصمیم را برای انتخاب بازیکنان گرفت. ضمنا این سیستم باعث می شود تا بازیکنان متوجه شوند که تک تک حرکات آن ها زیر ذره بین است تا از تنبلی و شوخی های بیجا در هنگام تمرین پرهیز کنند.»

استفاده از سیستم GPS در تمرینات تیم باشگاهی نفت تهران

به نظر می رسد با توجه به همگانی شدن استفاده از تکنولوژی های مدرن در تمامی زمینه ها، ورزش فوتبال نیز از این قاعده مستثنی نباشد و به زودی شاهد استفاده ازسیستم های جدید و نوین در بسیاری از زمینه ها در این ورزش محبوب باشیم.